Sunday 22 January 2012

Nunna Puanbang Thak - II




LIANPU in bel Kimzual ngaizaw ahihman in Kimzual-te inn ngenta ah pawtzel uhi. Kimzual in leng ngailua hinapi 'AW' chia dawn ding ngamlou lel ahihman in a ngaihthuk lambel a omdante et-a leng theihtheih mai ahi. Tuaziak in kineem a Kimzual-te inn ngenta tung ahi uhi.



Tuabang a kha-guk vel a va pawtsung un Kimzual leng a kingaihtuah naak mahmah a, Lianpu a ngaihna in zouzaw sim napi; a ngaihzawng-pa Ginpu lehkhazil a gamdang a a-omkal a ana guukkhen ding a utkei zel hi. Tua banah, zu haipi khat toh kingaih mawk ding, chi'n Ginpu a khen ngamkei hi. Tuaziak in tu kha-guk sung in Lianpu kiang ah AW ana chi ngam ngeilou hi.

Kimzual leng hong kingaihtuah thakthak a, Lianpu kiang ah 'awng thei nawnlou ding' kichi maileh chi'n a hong pawtnawn hunhun ua genkhiat taakmai ding chi'n khitui tampi kal ah thutanna hon bawlta hi.

Krismas ding kuan hong hita a, Ginpu leng innlum a Krismas zang ding in a hong tungta hi. Tuazaan in Ginpu leng Kimzual-te inn ah va pawt hi. Lianpu-te leng khamsa in a hong lut ua, “Kimzual genchian ta oh! Tu nitak a na genchet keileh…” hon chipah lulu hi. Kimzual in, “ULian, bang chi e, Hehsa in n'ong lut mawk a?” chi'n ana dawng hi. “Mi kisathei nu!” chi'n Lianpu’n kou toh hon thuahlai hi. Thangboi ana kiguk suanlahlua a, “Kim, hehna in la ke'n aw. Tunitak tam k'on dawnkha deuh ua ahi”, chih toh “Lian, bang thuthu hon genkhe mawk na hia?” chi'n a lawmpa Lianpu sal hi. Lianpu leng mi lungtom khat ahihman in, “Ka ut-ut ka gen kei dia. Nang kidaihlah na ding omkei. Lawmhoih chia muang mahmah a hon kitonpih a, kigum dekvial zawmah lai uh maw!!” chi'n heh kisa in san teitui zozen hi. Kimzual hong pau nawn a “U Thang, hehpihtak in hon ngaisiam inla, na lawmpa a na paipih phot in aw. Na ven chiang un hong hoh nawnzaw mai ve ua.

Zu khamsa a hihman in Lianpu bel a hehbaih mahmah a, a lawmpa tung nasan ah a heh nilouh hi. Tuaziak in Thangboi in a pawtpih ut nawnkei hi.

Krismas ni a hong tungta ngei a, Lianpu’n zu kham-a pengnawngsa in Kimzual a va tawn a, kikhawm ding in utlou pipi a kuan khawmpihta hi. Kimzual bel a lungkim hetkei a, a tonkhawm lel uh leng a ning kitel lawkhin hi. Hinapi mawk nawlkhin theih a hihlouhman in dongkholh a sa mahmah hi. Tua hunlai mah in a nung uah Lulun leng kikhawm ding in a hong kuan a, mu hoih mahmah in “ULian-te le hong pawt ngei nawnlou i chihleh Kimzual ngai ana hi phiangsan vele” chi'n  khasia kisa mahmah hi.

Kikhop tawp in Kimzual-te inn ah Lianpu ava hohnawn hi. Himahleh, Kimzual a na nuihmai kholkei a, nuam a sa hetkei hi. Kimzual in “U Lian, n'ong hohhoh na a hon ngai taktak leng na hihlouh pi. Na zukham chiang kia a hong hoh a, huai le hon engbawl ding kia a hong hoh hi zomah lai. Tuabang ahihman in ka genchiang mai ding. Awng thei nawnlou ka hi!” Hiai bangthu Kimzual’ kam apan a zaak in Lianpu heh kisa in gentuan dingdan leng theilou in pawtkhe nulnul hi.

Inn a tun in hehna ngen a kidim in, ka kinepnapen lah hichi hizel chi'n kihehnepna ding chi in ama a adawn zah sang a tamzaw zu a va dawn a, kholai dungteng ah kikou in, kitom hi. Val-Upapa thuhilh ding a hong pai bang a na su-ekh mawk hi. Tuaziak in khosung heutute'n a man ua, a sam metgiausak in kikhopna buuk kiang a tuumkung toh henden uhi.

A nu leh a naunu mi-lak a om ding zum in Krismas mipi annek-khopna ah tel utlou uhi. A lohngaihna theilou in kapkap mai uhi. Lianpu zukham hong vendeuh in heutute'n zeep in thuhilhna a neihzoh un a inn uah va kha uhi. A zepnate uh naa sa-in pawt ngaplou a, kalkhat vingveng ann nelou, tui bel dawn hamham in lumdap a, gawng zouhial hi.

Lulun leng Lianpu veh ding in nahtang khiilkhat tawi in kuan a, himahleh, a gal apan in Lianpu kitom ging za a, nuam salou in a innlam ah kiknawn zawta hi.

Tuchiang in Lianpu adi'n hiai leitung a lungkhamhuai kholdiak hi. A lungkhamna a lian huaihuai a, atawp in a hong kingaihtuah a, “Ka lawmte'n nidang a kuva haaikawm a laizial teep a nopdan hon hilh zellai un ka phawkkei na a, khelhna lampi a hon na pilut lutdan a ve uale. Amau 'nei uh' chihman in ngaihzawng khong ka na deih pahkha a, lungkhamna ding kizon ana hilel kei ve. Tu'nlah buaina khukpi ah lutkhata ing. Ka zu dawnlah ngawlngap mahmahlou ing a… Huiha! Maizen!!” chi'n a khuisa huthut mai hi. Alah, a zu dawnhun in a phakchiang in duhzel ahihmah in zu zuakna inn va tungzel hi. Kimzual-te inn a ava hohchiang inlah Ginpu a na om deuh gige a, Kimzual in lenglah hoihtak a ana houpih nawnlou ahihman in chihna dingtuan theilou in Lulun-te inn lam va tungnawn leuleu hi.

Lulun tuh a gintak a bang nawn hetkei a, ka hoh masak ni uazaw nuamlua hi-a, tun bel va heel ding lelleng maingaphuai nawnkei na e, chi'n lungkim loupi in inn ah kikzel hi. Nungak kichipeuh apan itna tengteng taanta kei ve maw!, a chisek hi. Ahihhang inlah halzou mahmahlou ahihman in nitak teng in zugim namsa ngen in Lulun-te inn va tung thithe hi. Lulun in bel a omdan teng thei lumletta ahihman in mu-se gai vekta a, ngaih ding in leng tuat theinawn himhimlou hi.

Lianpu leng kum 30 bang a hong hita a, upa kisa simta ahihman in zi bang hon deihsimta a, Lulun mah kibei maileh midang lah kilam-et ding om tuanlou a, chi'n nidang a ahoh masak ni ua a gente sunzom ding in lawm dingleng neizou nawnlou in amah kia in hong kuankheta hi.

Kappu-te a na om uh ahihman in a gennop genna ding hunlem mu theilou in a buai mahmah a, hihding tuan theilou in kiknawn hi. Beidong gawpta ahihman in a innsung khong a enzel a, a’ nu banglah teeklam manoh hiaihiaita. A naunu bangleng pasal neihhun lolam hisimta. A neih-le-lamte uh lah tul huaihuai a hihchiang in a omdante khong a ngaihtuah kikzel a, kisik theilua hi. Himahleh a ma ut-thu a kibawl thak ding haksa a sa mahmah hi. Lulun kiang a hunlem a muh sunsun hunte a a-itdante a va genchiang inlah a’ dawnnate kipahna ding omlou ngenta hi zawmah lai hi.



Kisikna ngen in a pumdim a, lah hihding tuan a theikei hi. A lungkhamnate ziak a ngui leh bah-a a omlai in a kilam-et phaklouhpi in Pastor-pa a inn uah hong lut a Hotdamna thu gen-in hong chialpi hi. A lungkham luat laitak ahihman in Pastor-pa thugente bang a ngai ut mahmah hi. Kihongtak in a lungsim tengteng bang genkhia in pianthak ding bang a ut a, himahleh a piangthak thei taktakkei hi.

Pastor-pa'n lungke hetlou a kaal khatvel a va chialpi nung in a lam-etna omsun hotdamna hon ngahta a, tua nungsang a zunekte tawp in Biakinn kai leh Bible sim khong thanuam mahmahta hi. A sungkuante kiang ah nidang a innsung a sukbuai sekte ziakbang in ngaihdam a ngen a, insung kikhopna bang ah hun zangtu in hong pang theita hi. Kimzual leh Lulun-te inn bang ah leng va hoh-in nidang a a-omdan hoihloute ziak in ngaihdam a va ngen hi. Tuabang a kikhekna thupitak a neihman in a nu leh a naunu bang a kipahluat nalam un a mit ua kipan kipahna khituite a hong takkhia hi.

Ni khat tuailai kikhopna a thugen dia seh in a omkha a, Sam 37: 3-5 kikal sim in Toupa deihdan in om lehang zi-le-pasal ding bang i poimoh Toupa’n ei' sang a theizaw a,  hun asak chiang a hon pe ding ahi , chi'n zuihtuak tampi hon genkhiatte'n tuailaite a zou mahmah a, a-thugen ngaikhete'n nuam a sa mahmah uhi.

Mahni kikhutdot hoihlou a hihdante a ngaihtuahsek a, zi-le-pasal ding bangleng Pathian in hon piakhun gin-omtak in ka ngakta ding, chi'n thutanna bangleng bawlkhinta hi.

Hiaibang a hinkhaw kikhekna Lianpu’n a hon neihding kuama'n lam-en banlou ahihman un a khopihte'n a kipahpih mahmah ua, nungakte bang in a etsiatna teng uh leng nulsiang bangzou hial hi. A lawmlui, a zu dawnpih sekte bangleng amah hong pianthakna pansan in kibawlthak lohhial uhi.

Tuabang a hinkhaw-kikheek a hon zattouh zellai in nungak Ngaihniang apan in itna aw-neem a hon za a, Toupa kiang ah A’ deihdan ahi hiam chi'n thumna ah dong hi.

Lianpu leng Ngaihniang-te inn ah a va hoh a, ahinkho luite imm neilou in hilh hi. Toupa kiang a ngaihdam ngenkhinta a hihdante bang gen in, “Niang, tuabang a ka hinkhua ana zang khinta ka hihman in pomtak n’on sakleh tu in hon dawng in aw”. Ngaihniang in, “na omdan luite ka thei a, na hihna tengteng toh ka pasal dingtan in k'on pomthei hi,” a chi a, a ki-itna uh Toupa kiang ah lankhia in khukdin in thumkhawm uhi.

Hunte hong paizel in a ki-itna ulah piching hiaihiai ahihman in kikhen thei dingvual hi nawnlou uhi. A sungte tuak uh lemsakna toh Saptuam Dan in Pastor mai ah hong kiteeng uhi.

A nupa un a septheih lamtuak uh a hon seem ua, neizoulua hikei mahle uh nek-le-tak a sutuah zouzel ua, silh-le-ten a neih sunsunte uh siangthoutak a kem in a hinkhua uh navak-huaitak in hon zangtouzel ua, nupa kop tampi bang in a ki-itdante uh a muh un a engthei mahmah uhi.

Pathian vualzawlna gil-a gah tapa nih leh tanu khat bang hon neita ua, huaite leng Toupa lam ah pii in niteng in amau nupa leh a tate hinkhua hong paizel dingdante bang thumna a phawk in Pathian mai ah laankhia in thumna nei ngiitnget uhi.

SINLAI LAAK DIA DEIH:

Khamtheih, zu-le-sa a bual in nopsakna tunlou a, lungkhamna ngenta tunzaw hi. Lawm-le-vualte chiindan hoihloute zuihlouh ding, leh ka lawmte‘n ngaihzawng hon neihsanta uh, chihman a ngaihzawng khong deih pahlouh ding. Toupa’n lem a sak-hun a zi ding, pasal ding hon pe na ding ahi chih muanngam a, A’ ma lemsak-hun ngakle'ng damsung in navak leh lungkimtak in ki-om theiding ahi, chih.



N.B.: Hiai thugelh phuahtawm ahi. Min kibangkha a omleh amah genna hilou ahi chih hon theihsiamsak ding in ka ngen hi. Hiai thugelh apan in zu dawn hoihlouhdante leh koppih zonna ah Pathian’ pina ngak a poimohdan sinkhia in hinna kibawlna a zangthei omleh chih a tuppen ahi



Nunna Puanbang Thak - I na sim nopleh hiai link click in:

BEITA


© Lian Suantak (8-12th June, 1999) Revised and edited on 10/5/2011.



[Koppih zonna ah baihlamtak a ittu ding mu a, khek ziahziah leh nih-le-thum bangkop thipthep pawl om uhi. Huchihlai in a ngaaitu ding muh haksa sa mahmah pawl leng ki-om hi. Nidang in nungak ngaihbang neizel, i va kisakbawl simchiang alah hon ittu ding mu zoulou pawl a kipang. Ki-itpih khak sunsunte bangle mahni a zoh omlou, lawmte felna khong hamphatpih kihilel. 

Mi 'Luck-dan' khong ngaihtuah chiang a 'bangchi tuam ka de aw' chia lunglelh vungvung hunte bang ana om. Huai hunlai a Bible leh tangthubu moral hoih taktak neite khong simchiang in itna ah ginomna mahmah poimoh ahihdan bang zilkhiat a om. Pathian lungtuahsawm in mahni hihtheihkham in pangle ei' adia kilawm Toupa'n hon ngaihtuahsak ding ahi chia Ama' khut a thuumna a ngamai.

Mibang a ngaihzawng khong deih gu giaugiau in i thuumzaw 'dawnna' a hong pai kholkei. Chihsim neisa a thuum a kihihziak hi maithei. I neih in hiam, i neihlouh in hitaleh lungsim a ginomna leh chihtakna i neihte khenlam ah vualzawlna i tan vanglak chiang a i lungkimpih dingzah a hoih mah Toupa'n hon na koihsak ahi chih ka muhdan ahi. 

Pi Nianggou' tangthubu bawl 'Itna leh Diktatna Gah a Khum' kichi a copy koi ah a kimu diam, nidang a lungkia a omlai khong a kisim kha. Manpha petmah ka sa. Love Story chiatchiat le i hinna hon sukha leh sinlai hoihtak hon petheite sim manpha hi na lawmlawm e. ~Enlarged @04/6/2013]

No comments:

Post a Comment